Bugün, 28 Mart 2024 Perşembe

Hasan ÖZDEMİR


NE OLACAK FINDIĞIN HALİ


Aganigi naganigi dedik olmadı. Ceza yeme fındık ye dedik yine olmadı. Peki nerede hata yaptık? 25 dönümlük arazimde ben de fındık yetiştiriyorum.

Dünyanın en büyük çikolata ürünleri üreten firmalarından biri İtalyanların ünlü Ferrero firmasıdır. Ferrero firması
İtalya´da 1946 yılında kurulmuş. Yani ikinci dünya savaşından sonra! Ferrero firması her geçen gün büyüdü. Dünya markası oldu. Firma, ürettiği çikolata ve şekerlemelerde fındık kullanıyor. Ferrero, çikolatada kullandığı fındığın bir bölümünü Türkiye´den satın alıyor. Türkiye´de tesisleri de var, üretim yapıyor. Firmanın Türkiye´den aldığı fındığın, üretilen fındığın üçte biri kadar olduğu söyleniyor. Türk fındığının üçte birini alan bir yabancı firma, Türkiye´de fındık fiyatını belirleyebilir mi? Firma, ürettiği ürünlerde hammadde olarak fındık kullandığına göre, Türkiye´den veya dünyanın bir başka ülkesinden alım yapacak. Fındık fiyatı, dünyada üç aşağı beş yukarı aynı! Burada devreye dünyadaki üretim miktarı giriyor? Üretim fazla olunca, fiyat da otomatik olarak düşüyor. Az olunca da artıyor!


Tarım ürünlerinde devlet desteği olmadan, başka bir ifade ile devlet veya kooperatifler alım yapmadıktan sonra fiyatlar genelde üretim miktarı ve piyasa şartlarına göre oluşur. Türkiye´de geçen yıl fındık üretimi azdı, fiyat yükseldi.

Bu yıl verim fazla olmasına rağmen başlangıç fiyatı 13-14 lira idi. 8- 9 liraya kadar indi. Fındık fiyatı düşünce, ürününü emanete veren veya köyde evinde bekleten üretici zarar etmeye başladı? Ziraat Odalarının maaşlı yöneticileri, fındığı sahipsiz bırakan hükümete değil de, alıcı yabancı firmalardan biri olan Ferrero´ya yüklendi. Fındık fiyatının 8-9 liraya düşmesine tepki gösteren Ziraat Odası yöneticileri, fiyatlar 13-14 lira olduğu zaman üreticiye

?Fındık satmayın, fındık fiyatı yükselecek, 20 lira olacak? diye telkinde bulunmuşlardı. Fındık fiyatı yükselmeyince,
Ziraat Odaları bir kere karizmayı çizdirdi, güvenirliliğini kaybetti. Şimdi de kalkmışlar, Ferrero´yu eleştiriyorlar. Göz göre göre topu taca atıyorlar.


Fındık fiyatının düşmesinin sorumlusu, bana göre uygulanan yanlış politikalardır. FİSKOBİRLİK diye bir sahibimiz vardı. Ne oldu bu kuruluş? Yedik, yaktık, içini boşalttık, bindiğimiz dalı kestik şimdi ah vah ediyoruz. Aslında bunları
Ziraat Odaları Yöneticileri de biliyor. Ama söyleyemiyorlar? Nasıl söylesinler ki! Hükümeti eleştirseler yarın ayvayı yerler! En kolay eleştirilecekler, büyük alıcı firmalar. Ziraat Odacıları da o firmaları eleştiriyor!


Tarım politikası olmayan bir ülkede, tarım ürünlerinin fiyatlarındaki yükselme ve düşme normaldir. Bir yıl bakarsın soğanın fiyatı tavan yapmış, ertesi yıl soğan depolarda çürür. Patatesi bir yıl hayvanlara yem olarak verirsin ertesi yıl patates zirve yapar. Hemen hemen tüm tarım ürünlerinde durum aynıdır. Sanayileşmiş Avrupalı bir kilo eti 3-4 EURO´ya yerken, Türk insanı 10 ila 15 EURO´ya yiyor. Halbuki Türkiye´nin neredeyse üçte biri otlak, yaylak! Ama otlaklarda, yaylalarda, köylerde üretim durmuş, köyler boşalmış kalanların bir kısmı ellerini soğuktan sıcağa değdirmiyor, bir kısmı da yem fiyatı, maliyet nedeniyle hayvan yetiştirmiyor. Köyde inek kalmazsa etin kilosu da 15 EURO´ya çıkar.


Diğer yandan, köylerde üretime değil de araziye göre teşvik veriliyor. Yanlış yapılıyor. Ama maalesef yanlışta devam ediliyor. Ziraat Odaları çıkıp da, araziye değil üretime teşvik verilsin demiyor. Emekli olduktan sonra mantar yetiştirmeye başladım. Proje hazırla, gel destek olalım diyorlar. 50-100 verelim diyorlar. O kadar parayı ben bulup harcayacağım, sonra da bana ödeyecekler. O kadar param olsa zaten destek istemem.


Ben topladığım fındığı 11 liradan sattım çıktım işin içinden. Fındık fiyatının düşmesinin sorumlusu olarak alım ve üretim yapan firmaları göstermek doğru değildir. Bu zamana kadar Ferrora mı vardı? Benim bildiğim 3 dolar 25 cent fındığın fiyatı idi. İbre şu an bunu gösteriyor. Tercih sizin ister satın, ister yiyin.


Kalın sağlıcakla.